Pielęgniarka Podstawowej Opieki Zdrowotnej (POZ) czyli pielęgniarka środowiskowo – rodzinna planuje i realizuje kompleksową opiekę pielęgniarską nad osobą, rodziną, społecznością w środowisku zamieszkania, obejmując opieką zdrowych i chorych niezależnie od płci i wieku, z wyłączeniem noworodka i niemowlęcia do drugiego miesiąca życia w zakresie:
1) promocji zdrowia i profilaktyki chorób;
2) świadczeń pielęgnacyjnych;
3) świadczeń diagnostycznych;
4) świadczeń leczniczych;
5) świadczeń rehabilitacyjnych.
W ramach udzielania świadczeń opieki zdrowotnej pielęgniarka POZ współpracuje z:
1) lekarzem POZ i w porozumieniu z lekarzem wykonuje świadczenia lecznicze;
2) położną POZ;
3) pielęgniarką opieki długoterminowej domowej;
4) innymi świadczeniodawcami zgodnie z potrzebami podopiecznych;
5) przedstawicielami organizacji działających na rzecz zdrowia;
6) rodziną (opiekunami) świadczeniobiorcy.
Świadczenia w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób obejmują:
1) rozpoznawanie, ocenę i zapobieganie zagrożeniom zdrowotnym u świadczeniobiorców;
2) rozpoznawanie potrzeb pielęgnacyjnych i problemów zdrowotnych świadczeniobiorców;
3) prowadzenie edukacji zdrowotnej;
4) prowadzenie poradnictwa w zakresie zdrowego stylu życia;
5) monitorowanie rozwoju dziecka zgodnie z odrębnymi przepisami;
6) realizację programów zdrowotnych i profilaktyki chorób;
7) prowadzenie działań profilaktycznych u świadczeniobiorców z grup ryzyka zdrowotnego;
8) organizację grup wsparcia;
9) profilaktykę chorób wieku rozwojowego, edukację w zakresie obowiązkowych szczepień ochronnych oraz informacje o szczepieniach zalecanych.
Świadczenia pielęgnacyjne obejmują:
1) realizację opieki pielęgnacyjnej u świadczeniobiorców w różnych stanach zdrowia i choroby zgodnie z aktualną wiedzą medyczną i współczesnymi standardami opieki pielęgniarskiej;
2) wykonywanie zabiegów pielęgnacyjnych zgodnie z odrębnymi przepisami;
3) przygotowywanie i aktywizowanie do samoopieki i samopielęgnacji w chorobie i niepełnosprawności.
Świadczenia diagnostyczne obejmują:
1) przeprowadzanie wywiadów środowiskowych;
2) wykonywanie badania fizykalnego;
3) wykonywanie podstawowych pomiarów życiowych i ich ocenę oraz interpretację;
4) ocenę stanu ogólnego chorego oraz procesu jego zdrowienia;
5) ocenę jakości życia i wydolności psychofizycznej świadczeniobiorcy;
6) wykrywanie odchyleń od normy rozwojowej;
7) wykonywanie testów diagnostycznych poza laboratorium w oparciu o zestawy i aparaturę przeznaczoną do wykonywania oznaczeń w miejscu zamieszkania świadczeniobiorcy;
8) ocenę i monitorowanie bólu;
9) ocenę wydolności pielęgnacyjno- opiekuńczej rodziny;
10) pobieranie materiału do badań diagnostycznych zgodnie z odrębnymi przepisami.
Świadczenia lecznicze, zgodnie z odrębnymi przepisami, obejmują:
1) udzielanie pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i w nagłych zachorowaniach, w tym prowadzenie resuscytacji krążeniowo-oddechowej;
2) podawanie leków różnymi drogami i technikami zleconymi przez lekarza oraz zgodnie zodrębnymi przepisami, w tym wykonywanie iniekcji dożylnych, podskórnych, śródskórnych oraz wykonywanie wlewów dożylnych;
3) zakładanie opatrunków na rany, odleżyny, oparzenia;
4) cewnikowanie pęcherza u kobiet;
5) wykonywanie wlewów/wlewek doodbytniczych;
6) wykonywanie zabiegów pielęgnacyjno- leczniczych w stomiach, przetokach i ranach trudno gojących się w porozumieniu z lekarzem;
7) zdejmowanie szwów;
8) wykonywanie inhalacji;
9) wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna;
11) stawianie baniek;
12) ustalanie diety w żywieniu przewlekle chorych;
13) dobór technik karmienia w zależności od stanu chorego;
14) doraźną modyfikację dawki leków przeciwbólowych, w uzgodnieniu z lekarzem i zgodnie z wykazem leków, do podawania których uprawniona jest pielęgniarka.
Świadczenia rehabilitacyjne obejmują:
1) rehabilitację przyłóżkową w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z procesu chorobowego i długotrwałego unieruchomienia;
2) usprawnianie ruchowe;
3) drenaż ułożeniowy, prowadzenie gimnastyki oddechowej;
4) ćwiczenia ogólnousprawniające;
5) ułożenie i przemieszczanie chorego w łóżku.